Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülen üç kişi arasında Türk bilim adamı Aziz Sancar da yer aldı. Nobel Komitesi, Kimya Ödülü'nün İsveçli Lindahl, Amerikalı Modrich ve Türk Aziz Sancar arasında paylaştırıldığını açıkladı. Detaylar haberimizde..
Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülen üç kişi arasında Türk bilim adamı Aziz Sancar da yer aldı. Nobel Komitesi, Kimya Ödülü'nün İsveçli Lindahl, Amerikalı Modrich ve Türk Aziz Sancar arasında paylaştırıldığını açıkladı.
İsveç Kraliyet Bilim Akademisi, düzenlediği basın toplantısında, Lindahl, Modrich ve Sancar'ın "hücrelerin hasar gören DNA'yı nasıl onardığını ve genetik bilgiyi nasıl koruma altına aldığını" ortaya çıkardıkları için Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldüklerini bildirdi.
Açıklamada, "Üç bilim adamının çalışmaları, hücrelerin nasıl işlediğine yönelik son derece önemli bilgi sağlayarak yeni kanser tedavilerinin geliştirilmesine yol açtı" ifadesi kullanıldı.
İnsan DNA'sının her gün ultraviyole ışınlar, serbest radikaller ve diğer kanserojen maddeler nedeniyle zarar gördüğüne işaret edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Ancak bu tür dış saldırılar olmadan da DNA molekülleri, kalıtımsal olarak değişken bir yapıya sahiptir. Hücrenin genomunda her gün çok sayıda değişiklik meydana gelir. Daha da ötesi insan vücudundaki hücreler her gün milyonlarca kez bölünür ve bu esnada DNA kopyalanır. DNA'nın kopyalanması sırasında bazı bozukluklar ortaya çıkar. Genetik materyalin tam bir kimyasal kaosa düşmemesinin nedeni, hiç durmadan DNA'yı izleyen ve meydana gelen hasarları onaran moleküler sistemler barındırmasıdır. 2015 Nobel Kimya Ödülü, bu onarım sistemlerinin nasıl işlediğini moleküler düzeyde gözler önüne seren çalışmalarıyla alanlarında çığır açan üç bilim adamına verilmiştir."
Kraliyet Akademisi, ödüle layık görülen üç bilim adamını şöyle tanıttı: "1970'lerin başlarında bilim adamları, DNA'nın son derece istikrarlı bir molekül olduğuna inanıyordu ancak Lindahl, DNA'nın aslında yeryüzünde yaşamın gelişimini imkansız kılacak bir yavaşlıkta bozulduğunu ortaya çıkardı. Öngörüsü, Lindahl'ın DNA'nın çökmesine sürekli engel olan moleküler bir makineyi keşfetmesini sağladı. Aziz Sancar, hücrelerin ultraviyole ışınlarının DNA'da neden olduğu hasarı tamir etmek için kullandığı nükleotid eksizyon onarım mekanizmasının haritasını çıkardı. Paul Modrich de hücrelerin, hücre bölünmesi esnasında DNA'nın kopyalanmasında ortaya çıkan hataları nasıl düzelttiğini buldu."
Bakan Avcı: "Çok sevindik"
Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, Eskişehir'de Eğitim Bilişim Ağı (EBA) tanıtım toplantısında, gazetecilere Nobel Kimya Ödülü'nü Türk bilim adamı Aziz Sancar'ın almasına ilişkin, "Türk asıllı ABD vatandaşı Aziz Sancar, üç arkadaşıyla paylaşarak Nobel kimya ödülünü almış. Çok sevindirici bir haber. Bugünkü toplantının da içeriğine doğrusu denk geldi. Böylece Nobel ödülü alan ikinci bir vatandaşımız da oldu. Hayırlı olsun. Çok sevindik" ifadelerini kullandı.
Avcı, şöyle konuştu: "İlk Nobel ödülünü Orhan Pamuk aldığı zaman hemen ilk aklıma gelen şu olmuştu. 'Oh şimdi başkaları tercümeden okuyacaklar. Çünkü o güne kadar biz Nobel Edebiyat ödülü alan yabancı yazarların kitaplarını hep tercümelerinden okuyorduk. İlk defa Nobel ödülünü bir Orhan Pamuk, biz, bizim çocuklarımız kendi anadilimizle okuyacaklar, başka çocuklar tercümelerinden okuyacaklar' demiştim. Tabii anadilin verdiği tadı da hiçbir şey tutmaz. Kimya ödülüne de ayrıca sevindim. Hayırlı olsun."
Nobel Ödülünü Kazanan Aziz Sancar Kimdir?
1946'da Mardin'in Savur ilçesinde dünyaya gelen Sancar, 1977'de Dallas'daki Teksas Üniversitesi'nde doktorasını tamamlamış. Sancar, halihazırda Kuzey Carolina Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya ve Biyofizik Bölümü'nde ders veriyor.
Nobel Ödülünü Kazanan Diğer İsimler
Tomas Lindahl: Lindahl, 1938'de Stockholm'de dünyaya gelmiş. Karolinska Enstitüsü'nden mezun olan Lindahl, 1978'ten 1982'ye kadar Göteborg Üniversitesi Tıbbi ve Fizyolojik Kimya Bölümü'nde çalışmış. Lindahl, halihazırda İngiltere'deki Clare Hall Laboratuvarı Kanser Araştırma Merkezi'nin müdürlüğünü yapıyor.
Paul Modrich: California'da 1946'da doğan Modrich, Stanford Üniversitesi'nden mezun olmuş. Modrich, Duke Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde biyokimya dersleri veriyor.
Nobel Kimya Ödülü'nün Tarihçesi
1901 ve 2014 yılları arasında 106 kez Nobel Kimya Ödülü verilmiş. Toplam 169 kişiye layık görülen ödüllerden 23'ü 2 kişi, 20'si ise 3 kişi arasında paylaştırılmış.
- Nobel Kimya Ödülü'ne şimdiye kadar sadece 4 kadın layık görülmüş: Marie Curie (1911) , Curie'nin kızı Irene Joliot-Curie (1935), Dorothy Crowfoot Hodgkin (1964) ve Ada Yonath (2009)
- Nobel Kimya Ödülü'nü alan en genç bilim adamı Frederic Joliot. Joliot, 1935 yılında ödülü aldığında 35 yaşındaydı.
- Nobel Kimya Ödülü verilen en yaşlı bilim adamı ise 2002'de 85 yaşındayken ödüle layık görülen John B. Fenn.
- 1911'de Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülen Marie Curie, 1903'te de Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmıştı. 1954'te Nobel Kimya Ödülü'nü alan Linus Pauling, 1962'de de Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmüştü. Frederick Sanger ise 1958 ve 1980 yıllarında iki kez Nobel Kimya Ödülü'nün sahibi oldu.
Lindahl, Modrich ve Sancar, 8 milyon İsveç Kronu (yaklaşık 3 milyon lira) tutarındaki ödüle ortak oldu. Üç bilim adamına, Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta düzenlenecek ödül töreninde birer diploma ve altın madalya da verilecek.
Kendi üniversitelerimizde yetişip yine kendi üniversitelerimizde veya bilim merkezlerimizde yaptığı araştırmalar ve bilimsel çalışmalar ile Nobel Ödülü alan bilim adamları da yetiştirmek dileği ile AA kaynaklı haberimizi tüm okurlarımızın ilgi ve bilgisine sunuyoruz.