Türkiye ihracatının yaklaşık yüzde 60'ı KOBİ’ler tarafından karşılanıyor.İşte bu gerçekten yola çıkan devlet, 11 destek programıyla yeni teşvik ve desteklerle KOBl’leri ihracata daha fazla yönlendirmeyi amaçlıyor.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, 2011 yılında 52 bin 495 ihracat girişimi yapıldı. Bunun yüzde 59.6′sını KO-Bİ’ler gerçekleştirdi. Evet, bir dönem bırakın ihracatı, yurtdışı fuarlara bile gitmekten zorlanan KOBİ’lerimiz arasından artık ihracat şampiyonları çıkıyor. İşte kobilere yönelik ihracat destek programları ve teşvikleri..
Türkiye ihracatının yaklaşık yüzde 60′ı KOBİ’ler tarafından karşılanıyor.İşte bu gerçekten yola çıkan devlet, 11 destek programıyla yeni teşvik ve desteklerle KOBl’leri ihracata daha fazla yönlendirmeyi amaçlıyor..
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, 2011 yılında 52 bin 495 ihracat girişimi yapıldı. Bunun yüzde 59.6′sını KO-Bİ’ler gerçekleştirdi. Evet, bir dönem bırakın ihracatı, yurtdışı fuarlara bile gitmekten zorlanan KOBİ’lerimiz arasından artık ihracat şampiyonları çıkıyor. Çin’e bal, Japonya’ya reçel, Danimarka’ya dondurma makinesi, Almanya’ya çorap satıyorlar…
Örnekleri çoğaltmak mümkün. Deyim yerindeyse binlerce KOBİ karınca gibi ihracata çalışıyor. Bu muazzam gelişmenin arkasında kuşkusuz ihracata yönelik devlet destelerinin de önemli payı var.
Peki ilk kez ihracat yapmayı düşünenler nasıl bir yol izlemeli?
İhracata yönelik devlet destekleri neler? Bu doğrultuda hangi harcamalarına destek alabilirler?
İşte Destek Başlıkları
İhracata yönelik devlet yardımlarının kapsamı, destek oranları, başvuru koşulları ve başvurulacak kurumlar farklılık gösterebiliyor, ihracatçı şirketlere verilen devlet destekleri şu 11 başlık altında toplanıyor:
- Ar-Ge Desteği
- Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği
- Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi
- İstihdam Yardımı
- Uluslararası Nitelikteki Yurtiçi ihtisas Fuarlarına Katılım Desteği
- Yurtdışı Fuarlara Katılım Desteği
- Yurtdışı Birim Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi
- Teknik Müşavirlik Firmalarının Yurtdışındaki Faaliyetlerine Sağlanacak Devlet Yardımları
- Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaş-ması, Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi ve Turquality’nin Desteklenmesi
- Tasarım Desteği
- Tarımsal Yardımları
AR-GE Yardımı
Ar-Ge (araştırma-geliştirme) Yardımı Programı, sanayi kuruluşlarının Ar-Ge projelerine finansman desteği sağlıyor. Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) tarafından yürütülen bu destekten yararlanabilmek için ticari değeri olan yeni ürün geliştirmeniz gerekiyor. Mevcut ürünlerin rekabet gücünün yükseltilmesi ya da bu amaçla üretim yöntemi sistemi ve tekniklerinin araştırılması geliştirilmesi de destek kapsamında.
Söz konusu destekten sanayi kuruluşları, yazılım geliştiren firma ya da kuruluşlar, sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın firma düzeyinde katma değer yaratan bütün kuruluşlar yararlanabiliyor. Başvurular TTGV’ye yapılıyor. TTGV tarafından incelenerek desteklenmesine karar verilen projelerin uygulanması için gerekli Ar-Ge harcamalarının yüzde 50’si destekleniyor. Azami destek süresi 2 yıl, destek miktarı ise 1 milyon dolar. Daha fazla bilgi için www.ttgv.org.tr/tr/ar-ge-proje-destekleri adresini inceleyebilirsiniz. Ayrıca, Ekonomi Bakanlığı'nın Destek Özet Bilgi dokümanını ve ilgili mevzuat sayfasını da inceleyebilisiniz.
Dış Pazara Giriş Desteği
Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği, şirketlerin ürünleri ya da sektörleriyle ilgili yurt ışı pazar araştırması gezilerine ilişkin giderlerini karşılıyor. Sanayi ya da ticari faaliyette bulunan ve yazılım sektöründe faaliyet gösteren şirketler bu destekten yararlanabiliyor. Elbette masraflar belirli limitler dahilinde karşılanıyor. Örneğin uçak, tren, gemi, otobüs bileti ücretleri ödeniyor. Ayrıca günlük 80 doları geçmemek şartıyla araç kiralama ücreti karşılanıyor. Konaklama masrafları da şirket başına günlük 300 doları geçemiyor. Gezi başına en çok 7 bin 500 dolar ödeniyor. 1 yıl içerisinde şirket başına en fazla 10 yurtdışı pazar araştırması gezisi destekleniyor. Yine yılda aynı ülkeye en fazla iki yurtdışı pazar araştırması gezisi yapılabiliyor. Pazar araştırması gezisi en az 2, yol hariç en fazla 10 gün olabiliyor. Bu desteklerden yararlanabilmek için İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi'ne (IGEME) başvurulması gerekiyor.
Pazara Giriş Desteği ile yurtdışına yönelik pazara giriş stratejileri ve eylem planlarının oluşturulması amacıyla uluslararası kuruluşlara yaptırılan ve satın alınan sektör, ülke, yabancı şirket veya marka odaklı raporlar (mali ve hukuki raporlar dahil) ile yabancı şirket alımlarına yönelik danışmanlık hizmetlerine (mali ve hukuki danışmanlık dahil) ilişkin giderler karşılanıyor. Rapor ve danışmanlık için yapılan m masrafların yüzde 60’ı ödeniyor. Yıllık üst limit 200 bin dolar.
Sağlık sektöründe faaliyet gösteriyorsanız bunlara ek destekler de alabiliyorsunuz. Türkiye’de yerleşik yüksek öğretim kuruluşları ve sağlık sektöründe tedavi amaçlı faaliyet gösteren kuruluşların yurtdışında tanıtım amacıyla yaptığı faaliyetler, yıllık 300 bin doları geçmemek üzere destekleniyor.
Sektörel ticaret heyeti ve alım heyetleri için de destek veriliyor. Ancak bu destekten organizatör kuruluşlar yararlanabiliyor. Sektörel ticaret heyetlerinde şirket başına, alım heyetlerinde davetli yabancı şirket, kurum veya kuruluş başına günlük 300 ı doları geçmemek kaydıyla konaklama (oda + kahvaltı) giderleri belirli oranlarda karşılanıyor. Ayrıca tercümanlık giderleri, seminer, konferans, toplantı ve ikili görüşmelerin yapıldığı yerlerin kiralama giderleri ve benzeri harcamaların yüzde 50’si ödeniyor. Üst limit 150 bin dolar.
Devlet, elektronik ticareti geliştirmek amacıyla e-ticaret sitelerine üyeliği özendiriyor. Bu doğrultuda nihai tüketiciye yönelik olmayan e-ticaret sitelerine üye olduğunuzda üyelik giderinin yüzde 70’ini devlet ödüyor. Yıllık üst limitse 100 bin dolar.
Daha detaylı bilgi ve başvuru için Ekonomi Bakanlığı'nın Destek Özet Bilgi dokümanını ve ilgili mevzuat sayfasını inceleyebilisiniz.
Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi
Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi Programı, ticari ve sınai faaliyette bulunan veya tarım ya da yazılım sektörlerinde faaliyet gösteren şirketleri destekliyor. Çevre, kalite ve insan sağlığına yönelik teknik mevzuata uyum sağlanması; akredite kuruluşlardan alınacak kalite ve çevre belgeleri ile insan can, mal emniyeti ve güvenliğini gösterir işaretler; tarım ürünlerine ilişkin laboratuar analizleri ve belgelendirme işlemleriyle ilgili harcamaların yüzde 50’si karşılanıyor. Azami destek tutarı 25 bin dolar. Bu program İhracatçı Birliği Genel Sekreterliği tarafından yürütülüyor. Detaylı bilgi için İİB ile ileitşime geçebilirsiniz.
İstihdam Yardımı
İstihdam Yardımı Programı, dış ticarete ilişkin işlemleri yürütmek amacıyla konusunda tecrübeli ve yüksek öğrenimli yönetici ve eleman istihdamının sağlanmasını hedefliyor. Sektörel dış ticaret şirketlerinin yararlanabildiği desteğin oranı yüzde 50-75. Destek süresi ise 1 yıl. Bir şirket istihdam edeceği en fazla bir yönetici ile iki elemanın ücretleri için ve bir defa destek alabiliyor. Yönetici için en fazla 18 bin, elemanlarsa 9 bin dolar destek alınabiliyor. Uygulamacı kurum İhracat Genel Müdürlüğü olup, daha detaylı bilgi ve başvuru için Ekonomi Bakanlığı'nın Destek Özet Bilgi dokümanını ve ilgili mevzuat sayfasını inceleyebilisiniz.
Yurtiçi Fuar Desteği
İhracata Yönelik Devlet Yardımları Uluslararası Nitelikteki Yurtiçi İhtisas Fuarlarına Katılım Desteği Programı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı’nca belirlenen kriterlere uygun yerli organizatörlerin fuar öncesinde ve fuar süresince gerçekleştirecekleri tanıtım ve promosyon faaliyetleri belirli bir oranda destekleniyor. Tekstilden inşaata, mobilyadan gıdaya birçok fuar destek kapsamında. Fuar öncesi yapılan yurtdışı tanıtım faaliyetlerinin yüzde 50’si destekleniyor. Limit 25 bin dolar.
Fuara davetli önemli yabancı alıcıların (ülke başına 2 kişi) ulaşım giderlerinin yüzde 50’si de karşılanıyor. Limit 15 bin dolar. Fuar süresince düzenlenecek seminer, konferans, panel ve ödüllü yarışmalara ilişkin giderlerin yarısı destekleniyor. Söz konusu program İhracatçı Birliği Genel Sekreterliği tarafından uygulanıyor.
Daha detaylı bilgi ve başvuru için Ekonomi Bakanlığı'nın Destek Özet Bilgi dokümanını ve ilgili mevzuat sayfasını inceleyebilisiniz.
Yurtdışı Fuar Desteği
Yurt Dışı Fuar Katılımlarının Desteklenmesi Programı da İhracatçı Birliği Genel Sekreterliği tarafından uygulanıyor. Şirket, kurum veya kuruluşlar ile üretici-imalatçı organizasyonları yararlanabiliyor. Katılımcıların, destekten yararlanabilmek için bizzat ürünlerini standlarında sergilemeleri gerekiyor. Ürünlerini kendi tercihleriyle sergilememeleri ve fuara broşür, katalog, maket gibi yöntemlerle katılım sağlamaları durumunda ise azami 36 metrekare üzerinden destek alabiliyorlar. Yurtdışı fuarlara katılanların 9-50 metrekare arasında kiralayacakları standların masrafları karşılanıyor. Limit 15 bin dolar. Standlarda görevlendirilen en fazla 2 temsilcinin gidiş-dönüş ulaşım masraflarının yüzde 50’si destek kapsamında. Bunun limiti de 15 bin dolar. Daha detaylı bilgi ve başvuru için Ekonomi Bakanlığı'nın Destek Özet Bilgi dokümanını ve ilgili mevzuat sayfasını inceleyebilisiniz.
Marka ve Tanıtım Desteği
Yurtdışı Birim Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Programı’ndan sanayi kuruluşları, ticari faaliyet gösteren şirketler ve işbirliği kuruluşları yararlanabiliyor. İhracatçı Birliği Genel Sekreterliği tarafından yürütülen programın destek süresi 4 yıl. En fazla 15 kez alınabiliyor.
Bu destekten yararlanabilmek için Türkiye’de üretilen ürünlerin pazarlanması şart. Örneğin, yurtdışında bir mağaza açarsanız yıllık kiranın 60’ı arşılanı-yor. Limit 120 bin dolar. Ofis, showroom, depo veya reyon kiralarının yüzde 60’ı da destek kapsamında. Bunun yıllık limiti ise 100 bin dolar.
Yurtdışında gerçekleştirilen reklam, tanıtım ve pazarlama giderleri yüzde 60 oranında ve her bir ülke için yıllık en fazla 150 bin doları geçmemek şartıyla destekleniyor.
Şirketlerin tanıtım faaliyetleri de destekleniyor. Görsel ve yazılı tanıtım, sponsorluk, yurtdışı birimlerinin internet sayfasına ilişkin tasarım, reklam panoları, yabancı dilde hazırlanmış firma katalogları, broşürler, eşantiyon ve tanıtım malzemeleri, elektronik ortamda tanıtım sitelerine verilen reklam giderleri destekleniyor. Limit 250 bin dolar. Destek oranı ise yüzde 60.
Yurtdışında marka tescili ve korunmasına ilişkin giderlerin yüzde 50’si de 50 bin dolar üst limitle karşılanıyor. Daha detaylı bilgi ve başvuru için Ekonomi Bakanlığı'nın Destek Özet Bilgi dokümanını ve ilgili mevzuat sayfasını inceleyebilisiniz.
Turquality Desteği
Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması, Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi ve Turquality’nin Desteklenmesi Programı, Türk malı imajının oluşturulması ve yerleştirilmesi için yurti-çinde ve yurtdışında yapılan harcamaları destekliyor. Söz konusu destekten ihracatçı birlikleri, üretici dernek ve birlikler, ticari ya da sanayi faaliyette bulunan şirketler yararlanabiliyor.
Patent, faydalı model ve endüstriyel tasarım tesciline ilişkin harcamalar ve benzeri giderlerin yüzde 50’si 50 bin dolar üst limitle destekleniyor. Tanıtım, reklam ve pazarlama faaliyetlerine ilişkin harcamaların da yine yüzde 50’si 300 bin dolar üst limitle bu destek kapsamında.
Yurtdışında açılacak birime ilişkin brüt kira ile buna ilişkin vergi, resim, harç, komisyon, hizmet ve benzeri masraflar yüzde 50 oranında ve yıllık 500 bin doları geçmemek şartıyla destekleniyor.
Mağaza, lokanta veya kafe açmak için uygun yer araştırmasına yönelik danışmanlık ve benzeri giderlerin yüzde 50’si de 400 bin dolar üst limitle destek kapsamına alındı. Yurtdışında mağaza veya showroom açmak için yapılacak harcamaların yine yüzde 50’si yıllık 200 bin dolar üst limitle karşılanıyor.
Çevre, kalite ve insan sağlığına yönelik teknik mevzuata uyum sağlanması ve benzeri giderlerin yüzde 50’si yıllık 50 bin dolar üst limitle karşılanıyor.
Turquality Desteği hakkında daha fazla bilgi edinmek için www.turquality.com adresini detaylıca incelemenizi tavsiye ediyoruz. Ayrıca, detaylı bilgi için Ekonomi Bakanlığı'nın Destek Özet Bilgi dokümanını ve ilgili mevzuat sayfasını da inceleyebilisiniz.
Yurtdışı Müşavirlik Hizmetleri
Teknik müşavirlik ve müteahhitlik firmaları, firma grupları ve özel sektör kuruluşlarının fuar, seminer, konferans organizatörleri destekleniyor. Ofis açmadan fizibilite etüdü hazırlığına birçok konuda diğer programlardaki desteklerden de yararlanmak mümkün. Detaylı bilgi için Ekonomi Bakanlığı'nın Destek Özet Bilgi dokümanını ve ilgili mevzuat sayfasını da inceleyebilisiniz.
Yurtdışı Franchise ( İmtiyazlı Ortaklık ) Desteğine Dikkat!
Yurtdışında restoran ya da kafe açan Türk markaları da artık ihracata yönelik devlet yardımlarından yararlanabiliyor. Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi ve Turquality’nin Desteklenmesi Tebliği’ndeki “şirket” bölümüne 2011’de “zincir restoran” tanımı da eklenmişti. Bu sayede yurtdışında franehising sistemiyle restoran ya da kafe açacaklara cazip hibe destekleri veriliyor.
Yabancı bir ülkede restoran ya da kafe açan Türk markaları devlet teşviklerinden yararlanabiliyor. Mağaza kuruluş ve kira masraflarının yarısını devlet karşılıyor. Kuruluş masraflarında 100 bin, kirada ise 200 bin dolar limit var.
Franchising desteklerinden yararlanmak isteyen markaların yurtdışında 1 (otel bünyesinde, otel tarafından kendi markasıyla işletilen lokanta, kafe hariç) yurtiçinde ise en az 5 şubeye sahip olması gerekiyor. Şirket sermayesinin yüzde 50’sinin yerli olma zorunluluğu da var. Şirket yüzde 100 yerliyse söz konusu desteklerden yüzde 50 oranında yararlanabiliyor. Yüzde 70 yerli sermaye olması durumda ise bu oran yüzde 35’e düşüyor.
Yabancı bir ülkede açılan restoran ya da kafenin konsept mimari çalışmaları ve dekorasyon giderlerinin yüzde 50’si devlet tarafından karşılanıyor. Marka Destek Programı kapsamındaki bu desteğin yıllık limiti 400 bin dolar. Marka Destek Programı kapsamında çevre, kalite ve insan sağlına yönelik teknik mevzuata uyum sağlanması ve mekanın hijyen, can ve mal emniyeti gibi konularla ilgili her türlü harcama yüzde 50 oranında (50 bin doları geçmeyecek şekilde) destekleniyor. Buna danışmanlık hizmeti de dahil.
İlk 10 franchise mağazanın kuruluş ve kira masraflarının yarısı devlet tarafından karşılanıyor. Kira giderleri en fazla 2 yıl süreyle sınırlı. Limitse 100 bin dolar. Ayrıca 4 yıl süreyle her türlü tanıtım, araştırma, tescil, defile, fuar katılımı, ofis, depo, mağaza kirası ve shovvroom dekorasyonu gibi masraflar da destek kapsamında.
Detaylı bilgi için Ekonomi Bakanlığı'nın Destek Özet Bilgi dokümanını ve ilgili mevzuat sayfasını inceleyebilisiniz.
Tasarım Desteği
Tasarım Desteği Programı'ndan tasarımcı şirketler, tasarım ofisleri, birlik ve dernekler yararlanabiliyor. Yurtdışına yönelik rekfaaliyetlerinin reklam, tanıtım, pazarlama yüzde 50’si destekleniyor. Limit 300 bin TL.
Yurtdışında ofis açıldığında dekorasyon, kira gibi giderlerin yüzde 50’si 200 bin dolar üst limitle devlet tarafından karşılanıyor. Bu program da İhracatçı Birliği Genel Sekreterliği tarafından yürütülüyor. Detaylı bilgi için Ekonomi Bakanlığı'nın Destek Özet Bilgi dokümanını ve ilgili mevzuat sayfasını da inceleyebilisiniz.
Tarımsal Ürün Desteği
Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımları Programı’yla buket yapmaya elverişli veya süs amacına uygun cinsten çiçekler ve tomurcuklar, meyve, sebze, kurutulmuş sebze, dondurulmuş meyve ve sebze, bal, reçel, jöle, marmelat, meyve suları, meyve nektarları, zeytinyağı gibi tarımsal ve hayvansal ürünlerin ihracatı destekleniyor. Tarım ürünleri ihracatçıları bu destekten yararlanabiliyor.
İhraç edilen ürünlerin miktar ve değerleri göz önüne alınarak hesaplanan tutarlar, ihracatçının kamu kuruluşlarına yönelik vergi, SSK primi, haberleşme ve enerji giderlerinden mahsup edilebiliyor. Detaylı bilgi için Ekonomi Bakanlığı'nın Destek Özet Bilgi dokümanını ve ilgili mevzuat sayfasını da inceleyebilisiniz.
Yurtdışı İçin Belli Başlı Marka Tescil Sistemleri
Madrid Protokolü: Dünya Fikri Haklar Örgütü (WIPO) tarafından yürütülen Madrid Protokolü’ne, Türkiye’yle birlikte 84 ülke üye. Madrid Protokolü diğerlerine ^ göre daha düşük maliyetli olduğu ve işlem kolaylığı sağladığı için en çok tercih edilen tescil sistemlerinde biri. Özellikle marka başvurusunun birden fazla ülkede yapılmasının hedeflendiği durumlar için en uygun alternatif olarak gösteriliyor.
Avrupa Topluluk Markası (CTM): İç Pazarda Uyum Sağlama Ofisi (OHIM) tarafından yönetilen CTM, AB’ye üye 27 ülkede geçerli. Eğer sadece AB’yi hedefliyorsanız bu sistemi ^ tercih edebilirsiniz. GTM için iki farklı yolla başvuru yapılabilirsiniz. AB’ye üye herhangi bir marka vekili vasıtasıyla doğrudan OHIM’e başvurabilirsiniz. Madrid Protokolü kapsamındaki WIPO üzerinden de OHIM’e başvurmak mümkün.
Afrika Birliği (OAPI): Bu tescil sistemi, OAPI (Afrika Sınai Mülkiyet Hakları Organizasyonu) tarafından yürütülüyor. 16 Afrika ülkesinde geçerli. Tüm dünyada olduğu gibi Türk sanayicilerinin de yönünü Afrika’ya çevirmesiyle birlikte söz konusu tescil sistemi daha çok tercih edilir hale geldi.
ARIPO (Afrika Bölgesel Fikri Haklar Organizasyonu): Afrika Bölgesel Fikri Haklar Organizasyonu tarafından yürütülen bu tescil sistemi 8 Afrika ülkesinde geçerli. Ancak halen 2’si dışındaki üyeler ulusal mevzuatlarını ARIPO tescil sistemine göre düzenlemiş değil. Yani hukuksal sorun yaşama riski bulunuyor. Bu yüzden Botsvana, Namibya, Lesoto ve Svaziland için Madrid Protokolü üzerinden başvuru yapılması, diğerleri içinse ülkesel olarak başvuru yapılması tavsiye ediliyor.
Ülkesel Marka Tescili: Tescil talep edilen ülkenin herhangi bir tescil sistemine üye olmaması durumunda ya da marka sahibinin ilgili markayı Türkiye’de tescil ettirmesinin mümkün olmadığı durumlarda ülkesel tescil sistemi tercih ediliyor. Marka tescil başvurulan sadece ilgili ülkede kayıtlı vekiller aracılığıyla yapılabiliyor. Ayrıca ülkesel marka tescil sistemi resmi harçlar dışında yurtdışı vekil hizmet ücretlerini de içeriyor. Bu yüzden diğer tescil sistemlerine göre daha yüksek maliyet oluşturuyor.
Para Dergisi kaynaklı, Ersan Çıplak'ın kaleme aldığı, zenginleştirdiğimiz alıntı haberimizi tüm okurlarımızın ilgi ve bilgisine sunuyoruz.