Yaşantımızı bugünkü düzeyine getiren birçok ürün ve hizmet bir inovasyon süreci sonucunda ortaya çıkmış şeyler. Peki dünyayı değiştiren inovasyonların dikkat çekmesi ve yaygın kullanıma girmesi neden uzun süreler alıyordu?
“İnovasyonları değerlendirmek için en iyi test, olmasaydı ne yapardım sorusunu sormak.” Yaşantımızı bugünkü düzeyine getiren birçok ürün ve hizmet bir inovasyon süreci sonucunda ortaya çıkmış şeyler. Biz bunları fazla kafamızı yormadan kullanıyor, keyfini sürüyoruz. Dünyayı değiştiren inovasyonların dikkat çekmesi ve yaygın kullanıma girmesi geçmişte uzun süreler alıyordu. Bunun nedenleri öncelikle iletişimin azlığı ve inovasyon kavramının bilinmemesi, daha sonra da inovasyonları benimsemeye hazır bir kitlenin bugüne göre daha küçük olması idi. Bu nedenden bu inovasyonları gerçekleştirenlerden bazıları kendi adlarına ticari bir fayda dahi sağlayamadılar.
Benimsenme Giderek Hızlanıyor
17 Aralık 1903’te ilk uçağı uçuran Wright Kardeşlerin uçuş denemesi o zaman haber bile olmadı. 1908’de yaptıkları iş dikkat çekmeye başladı. Asıl değeri ise II. Dünya Savaşı’nda anlaşıldı. Bugün baktığımızda, uçağın, uzağı yakın ederek dünyayı küçülttüğünü ve bambaşka bir seyahat modelini mümkün kıldığını biliyoruz. Yaşam tarzını değiştiren otomobil de başlangıçta pahalı ve lüzumsuz bir araç olarak görülmüştü.
Penisilin 1928’de bulundu ama 10 yıl sonra hala laboratuvardan çıkamamıştı. 20 yıl sonra II. Dünya Savaşı’nda yaygınlaştı. Lazer 1950’de geliştirildiğinde “kullanım amacını arayan icat” diye küçümsendi. Bugün, telefon hatları, doküman yazma, miyopluk tedavisi gibi sayısız kullanımı var.
Newsweek dergisi 1995’de interneti bir moda olarak kenara itti. Hiçbir online veri tabanının günlük gazetemizin yerini alamayacağını ve hiçbir bilgisayar ağının hükümetin işleyişini değiştiremeyeceğini, elektronik kitabın asla kitabın yerini alamayacağını iddia etti. Bugün geldiğimiz nokta ortada.
Çığır açan inovasyonların benimsenmesinin genelde şu aşamalardan geçtiğini biliyoruz:
- Hiç duymadım
- Duydum ama ne olduğunu bilmiyorum
- Biliyorum, ama faydasını anlamıyorum
- Pahalı bir oyuncak, bana göre değil
- Giderek faydasını görüyorum
- Sürekli kullanıyorum
- Onsuz hayatı düşünemiyorum
- İnsanlar o yokken nasıl yaşamışlar?
Bugün özellikle 20’li yaşlardaki birine sorsanız, akıllı telefonlar öncesi hayatı düşünemediğini söyler. Sık seyahat eden bir iş adamına sorsanız da durum değişmez.
The Atlantic Dergisi bundan bir süre önce tekerleğin icadından sonraki çığır açan inovasyonlarla ilgili bir araştırma yaptı. Bu araştırmadaki panelistlerin seçtiği inovasyonlar gerçekten “bunlar olmadan ne yapıyormuşuz” dedirtecek türden. Örneğin anestezi 1846 yılında kullanılmaya başlandığında ameliyatlar işkence olmaktan çıktı. Matbaanın devreye girmesiyle de eskiden el yazması olan ve çok sınırlı bir grubun elinde olan kitaplar yaygın kullanıma girdi ve aydınlanmaya katkı sağladı.
Olmasaydı Ne Yapardık?
Listede insan aklını ve yaratıcılığını genişleten inovasyonlar arasında matbaanın yanı sıra kağıt, kişisel bilgisayar, fotoğraf ve internet var. Kişisel bilgisayar ve onun uzantısı olan mobil cihazları ve interneti düşünün. Bugün uzaktan iş görmekten sosyal hayata, alışverişe, görüntülü görüşmeye, dünyanın bilgisine ulaşmaya, yol bulmaya, fotoğraf çekmeye ve paylaşmaya ve daha birçok işe yarıyor ve “daha önce ne yapıyorduk” duygusunu kuvvetlendiriyorlar.
Önemi yeterince takdir edilmeyen çimento, modern dünyanın fiziksel altyapısını sağlayan önemli inovasyonlardan biri. Çimento olmasaydı şehirleşme, altyapı, limanlar, havaalanları, tüneller olmazdı. Aynı kategoride elektrik var. Birçok cihazı çalıştırdığı gibi hayatın gece saatlerinde de devam edebilmesini sağlıyor. İnsan yaşam kalitesini artıran bir diğer inovasyon da klimalar. Körfez Ülkeleri, Singapur, Pakistan, Tayland gibi sıcak ve nemli ülkelere gittiğinizde değerini daha iyi anlıyorsunuz.
Gerçek zamanlı iletişim sağlayan inovasyonların belki de en etkili olanı internet. İnterneti insanlar her türlü iletişim ve işlerini yürütmek için kullanıyorlar. Bugün geldiğimiz noktada ise Nesnelerin İnterneti uygulamalarıyla makineler birbirleriyle konuşuyor ve hayatı kolaylaştırıyorlar. Telefon, Radyo ve Televizyon da bu tür inovasyonlar. Televizyon tek yönlü ve interaktif olmayan bir iletişim aracı olmasına rağmen dünyayı evinizin içine getirmesi ve ailece paylaşılan ucuz bir eğlence sağlaması yönüyle müthiş bir inovasyon. Herkesin kendi cep telefonuna daldığı ortamları düşünürsek televizyonun sosyal boyutu daha iyi anlaşılır.
İnsanların verimli bir şekilde çalışması ve hayatı paylaşmasını sağlayan inovasyonlar arasında takvim ve saat var. Takvim ve saat olmadan çalışan bir iş dünyasını düşünebiliyor musunuz? Önemli bir inovasyon da alfabe. Çince gibi gerçek bir alfabesi olmayan dilleri inceleyince insan farkı görebiliyor.
İnovasyonların yaşantımıza etkisini anlamak için en iyi test “olmasaydı ne yapardım?” sorusunu sormak.
Keiretsu Forum Türkiye Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ali Özgenç'in kaleme aldığı alıntı makalemizi tüm okurlarımızın ilgi ve bilgisine sunuyoruz.