TEPAV: Beyin Göçünü Tersine Çevirme Girişimlerimiz Olmalı

TEPAV (Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı) araştırmacıları Zeynep Esra Tanyıldız, Selin Arslanhan ve Yaprak Kurtsal tarafından hazırlanan “Tersine Beyin Göçü Politikalarının Sanayi Politikalarına Entegrasyonu: Ülke Örnekleri ve Türkiye İçin Dersler” başlıklı politika notu yayımlandı. Notta, tersine beyin göçü politikalarının daha üst ölçekli bir göç politikasının parçası olarak tasarlanması gereğine dikkat çekildi. Destek politikalarının ülkeye geri dönecek Türk vatandaşı bilim adamlarına ek olarak, diğer ülkelerden de Türkiye’ye yabancı bilimsel işgücünü çekmekte etkin olacağı vurgulanarak, sanayi politikaları dahilinde belirlenen nitelikli işgücü ihtiyacını sağlamak için yurt dışındaki Türk vatandaşlarının yerlerini ve çalışma alanlarını belirlemek üzere “Beyin Havuzu” diye adlandırılabilecek bir envanter oluşturulması gerektiği belirtildi.

TEPAV (Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı) araştırmacıları Zeynep Esra Tanyıldız, Selin Arslanhan ve Yaprak Kurtsal tarafından hazırlanan “Tersine Beyin Göçü Politikalarının Sanayi Politikalarına Entegrasyonu: Ülke Örnekleri ve Türkiye İçin Dersler” başlıklı politika notu yayımlandı.

Notta, tersine beyin göçü politikalarının daha üst ölçekli bir göç politikasının parçası olarak tasarlanması gereğine dikkat çekildi. Destek politikalarının ülkeye geri dönecek Türk vatandaşı bilim adamlarına ek olarak, diğer ülkelerden de Türkiye’ye yabancı bilimsel işgücünü çekmekte etkin olacağı vurgulanarak, sanayi politikaları dahilinde belirlenen nitelikli işgücü ihtiyacını sağlamak için yurt dışındaki Türk vatandaşlarının yerlerini ve çalışma alanlarını belirlemek üzere “Beyin Havuzu” diye adlandırılabilecek bir envanter oluşturulması gerektiği belirtildi.

Politikalar Geliştirilmeli

Güney Kore’de bilim ve teknoloji alanında çalışacaklara ayrıcalıklar sağlayan “yeşil kart” uygulamasına benzer değişiklikler ve bu değişiklikleri destekleyecek politikalara atıfta bulunularak, “Özellikle, batı ülkelerinin yanı sıra doğu ülkelerinden de nitelikli işgücü çekmeye yönelik politikalar geliştirilmesi Türkiye’nin sanayi politikası ihtiyaçları doğrultusunda gelişim sürecine önemli katkılar sağlayacaktır” denildi.
Uluslararası göç çalışmalarının beyin göçünün ekonomik kalkınmayla ilişkisini sıkça işlediğine işaret edilerek, özellikle gelişmekte olan pek çok ülke için yurt dışında eğitim görmüş “transnasyonal” işgücünün, araştırma ve geliştirme için gerekli olan teknoloji transferinin önemli bir kaynağı olduğu ifade edildi.

Bu işgücünün ayrıca, geldikleri yabancı ülke ile bağlantıları üzerinden de kolektif çalışmalara ve eğitim sirkülasyonuna olanak sağladıkları belirtildi. Güney Kore, Çin ve Hindistan’daki başarılı girişimlerin, beyin göçünü tersine çevirme konusunda diğer ülkeler için örnek oluşturduğu kaydedilerek, bu ülkelerin özellikle bilim ve teknoloji alanında yurt dışında eğitim almış vatandaşlarını istihdam etmekteki başarılarının cesaret verici olduğu bildirildi.

Çalışmada, “Bahsi geçen bu ülkelerde geri dönüşün başlaması, her ne kadar bu ülkelerdeki ekonomik gücün artmasıyla gerçekleşiyor olsa da ekonomik gücün artmasının bir nedeninin de ekonomiye katılan beyin gücü olduğu söylenebilir” denildi.

Dönüş Cazip Kılınmalı

TEPAV’ın çalışmasında, Türkiye’ye ilişkin olarak ise özellikle öncelikli alanlarda, yurt dışında yaşayan nitelikli işgücünün Türkiye’ye dönmesinin cazip hale getirilmesi konusunun ön planda tutulmasının ve sanayi politikalarının içine dahil edilmesinin büyük önem taşıdığına dikkat çekildi.

Yurt dışından dönüşü cazip kılmak için dönenlerin fikirlerini somut projelere dönüştürmelerini sağlayacak mevzuat, patent ve fikri mülkiyet gibi konularda hem bilgi yardımı hem de kolaylıklar sağlanması gerektiği vurgulandı ve bilimsel işgücünü hem çekmek hem de tutabilmek için yenilikçi insan kaynakları uygulamalarına gidilmesi, özellikle inovasyona yönelik çalışmalarda, buna ön ayak olacak personele ayrıcalıklı teşvikler sağlanması gerektiği vurgulandı.

Nitelikli işgücünü ülkeye çekmede sektörel ayrıştırılmaya gidilmesi gerektiği belirtilen çalışmada sıralanan diğer öneriler ise şöyle:

  • Yerel yönetimlerin, teknoloji kümelenmelerinin yer aldığı bölgelerin nitelikli işgücüne doğrudan ulaşabilmesi ve onları bu bölgelere çekebilmesi için de ek teşvik ve yöntemler geliştirmeleri gerekmektedir.
  • Yurt dışında, özellikle kariyerlerinin başında olan Türk vatandaşlarına yeni gelişen alanlarda eğitim fırsatları tanınmalıdır.
  • Sanayi politikaları dahilinde belirlenen nitelikli işgücü ihtiyacını sağlamak için yurt dışındaki Türk vatandaşlarının yerlerini ve çalışma alanlarını belirlemek üzere bir envanter oluşturulmalıdır. Bu konuda Türkiye’de girişimler olmasına rağmen, sanayi politikalarıyla bağlantısı henüz kurulmamıştır.
  • Nitelikli beyin gücünü sadece teknoloji üretimi aşamasında sağlamak yeterli değildir. Teknoloji firmalarını küresel standartlarda yönetmek ve elde edilen ürünleri üretim sonrasında pazarlayabilmek için yurt dışında yaşayan ve teknoloji üretiminin her aşamasında deneyim sahibi olmuş olan Türk vatandaşlarıyla bağlantıya geçmek, iş birlikleri oluşturmak faydalı olacaktır.
  • Yaratıcı finansman yöntemleri geliştirilmeli; girişim sermayelerinin sadece para akışındaki rolü değil, üretim sonrasındaki aşamalarının rolü de dikkate alınmalıdır.
  • İsrail örneğinde olduğu gibi ekonominin kötüye gittiği dönemlerde de teknoloji firmalarını koruyacak vergi ve usul ayrıcalıkları geliştirilmelidir.
  • Firmaların inovasyon kapasitelerini arttırmaları için yurt dışından ülkeye çekilecek beyin gücünün asimilasyonunun ya da içine kapalı bir biçimde çalışmasının önüne geçecek düzenlemeler yapılması teşvik edilmelidir.

Girişim Haber olarak; benzer analizlere ilgi duyan okurlarımızın www.tepav.org.tr adresini incelemelerini öneriyoruz.

Tepav kaynaklı bu analiz haberimizi değerli girişimci ve yatırımcı okurlarımızın, girişimci ruhlu politikacılarımızın ilgi ve bilgilerine sunuyoruz.

İdris Cin / Girişim Haber

Bu içeriği 6.419 kişi okudu.
Kategori: İnovasyon, Ulusal
Yazar İdris Cin Hakkında

Matematik Mühendisi olup, 2005 yılından beri bilişim sektöründe Yazılım Mühendisi olarak çalışmakta olan İdris Cin, 2006'dan beri girişim analizleri yazdığı kişisel blogunu Eylül 2010'da Girişim Haber olarak profesyonelleştirdi. Girişim Haber Yayın Yönetmenliğinin yanısıra özel sektörde Yazılım Proje Yöneticisi ünvanıyla profesyonel hayatına devam etmektedir.

Yorum Ekle

Ad Soyad *
E-mail * (Gravatar resminiz görünecek)
Web
KalınYatayAltı ÇiziliAlıntı
  •   Yorum  
  •   Önizle  
Yükleniyor